کاربران رایانه در طول سال اشتباهات زیادی می‌کنند، یکی از این اشتباهات می‌تواند پاک کردن کامل هارد دیسک بدون کپی کردن فایل‌های مورد نیازشان باشد. بعد از این اتفاق از تصور اینکه داده‌هایتان برای همیشه از بین رفته‌اند وحشت خواهید کرد. خوشبختانه هنوز دنیا به آخر نرسیده!
راه‌های مختلفی برای بازیابی اطلاعات از دست رفته وجود دارند که اغلب به آن پیچیدگی خودشون را دارند پس بیایید برای شروع به چند روش بازیابی فایل‌های از دست رفته از یک هارد دیسک نگاهی بیندازیم.
? قبل از اینکه تصمیم به بازیابی اطلاعات بگیرید بهتر از اول این مقاله را تا انتها بخوانید چون انجام برخی کارها باعث ازبین رفتن همیشگی اطلاعاتتان خواهد شد… در غیز این صورت می‌توانید از خدمات حرفه‌ای بازیابی اطلاعات هارد مجموعه استفاده کنید.
آیا می توانید هارد دیسکی که به طور تصادفی پاک شده را بازیابی کنید؟
در بیشتر موارد، بازیابی از هارد دیسک پاک شده امکان پذیر است. وقتی داده‌ها را از روی هارد دیسک پاک می‌کنید، داده‌ها غیرقابل دسترسی می‌شوند، اما همچنان از نظر فیزیکی روی خود درایو باقی می‌مانند. تا زمانی که داده‌های جدید نیاز به استفاده از این فضا نداشته باشند، داده‌های قبلی روی دیسک باقی خواهند ماند. هنگامی که نیاز به نوشتن داده‌های جدید در فضای مورد نظر روی هارد دیسک باشد، آن را بازنویسی می‌کند. در صورت بازنویسی کار دشوار خواهد شد. گاهی اوقات هم عواملی این مصیبت را دشوار یا غیرممکن می‌کنند. در اینجا چند دلیل وجود دارد که چرا بازیابی اطلاعات ممکن است از هارد دیسک داخلی یا خارجی امکان پذیر نباشد:
? SSD با TRIM فعال
درایوهای حالت جامد (SSD) متفاوت از درایوهای دیسک سخت مکانیکی (HDD) کار می‌کنند. به‌جای اینکه داده‌ها روی درایو باقی بمانند تا زمانی که نیاز به استفاده از فضا باشد، یک SSD با فعال کردن TRIM اطلاعات را بلافاصله پس از حذف توسط کاربر کاملاً پاک می‌کند. از آنجایی که دیگر هیچ اثری از داده‌هایی که می‌خواهید بازیابی کنید وجود ندارد، اگر آنها را از SSD با فعال کردن TRIM پاک کنید، بازیابی تقریبا غیرممکن می‌شود، مگر اینکه فوراً اقدام به بازیابی کنید.
❌ فرمت کامل
به طور معمول، وقتی یک درایو را فرمت می‌کنید، اکثر مردم فرمت سریع را انتخاب می‌کنند. چون راحت، سریع و به اندازه کافی کارآمد است. مزیت (و در برخی موارد، اشکال) فرمت سریع این است که داده‌های حذف شده همچنان قابل بازیابی هستند. اگر یک فرمت کامل را روی یک درایو انجام دهید، خود داده‌ها پاک می‌شوند و با صفر دو بار جایگزین می شوند. عمل جایگزینی تمام داده های درایو با صفر به این معنی است که هیچ اثری از داده ها باقی نمانده است، که به نوبه خود به این معنی است که بازیابی دیگر امکان پذیر نیست.
? آسیب فیزیکی گسترده
اگر درایو آسیب فیزیکی شدیدی دیده باشد، می تواند به این معنی باشد که دیگر کار نمی کند، یا قسمت‌هایی که داده ها در آن ذخیره شده اند به خطر افتاده است. هارد دیسک‌های معمولی داده‌ها را روی بشقاب‌ها ذخیره می‌کنند. هر چیزی، حتی کوچکترین تکه گرد و غبار، می‌تواند به صفحه در معرض خطر، آسیب برساند و درایو را غیرقابل استفاده کند. به همین دلیل است که هارد دیسک ها بسیار محکم مهر و موم شده اند و هر سرویس بازیابی اطلاعات تجاری دارای اتاق‌های ویژه ای است که گرد و غبار و سایر ذرات خارجی را از هوا دور نگه می دارد.
نحوه بازیابی اطلاعات از یک هارد دیسک که به طور تصادفی پاک شده است:
اگر درایو شما توسط رایانه قابل شناسایی باشد، همچنان می توانید شانس خود را در بازیابی اطلاعات از دست رفته امتحان کنید. بازیابی اطلاعات از یک هارد دیسک پاک شده از طریق استفاده از نرم افزار بازیابی اطلاعات انجام می شود، و ما قصد داریم به یکی از آنها نگاهی بیندازیم.
نحوه‌ی بازیابی اطلاعات از هارد دیسک پاک شده در رایانه شخصی ویندوز با نرم افزار DIY
با استفاده از الگوریتم‌های بازیابی پیشرفته برای اسکن هارد دیسک، می‌تواند اطلاعات از دست رفته یا حذف شده را بازیابی کرده و آنها را به پوشه دلخواه بازگرداند. ما به دو برنامه کاربردی قابل اعتماد که می‌توانید برای رسیدن به این هدف استفاده کنید، نگاهی انداختیم.
گزینه‌ی اول: Disk Drill برای ویندوز
Disk Drill یک روش رایج در جامعه بازیابی اطلاعات است. به دلیل رابط کاربری ساده و قابلیت‌های بازیابی قوی بسیار محبوب است. برای مبتدیان مناسب است و به شما امکان می دهد تا ۵۰۰ مگابایت داده را قبل از اینکه نیاز به ارتقاء به یک برنامه پولی داشته باشید، بازیابی کنید.
برای بازیابی اطلاعات خود از هارد دیسک پاک شده با استفاده از Disk Drill، این مراحل را دنبال کنید:
۱. Disk Drill را برای ویندوز دانلود و نصب کنید.
۲. پس از نصب، آن را باز کنید.
۳. روی درایوی که پاک شده است کلیک کنید و جستجوی داده های از دست رفته را بزنید.
۴. وقتی اسکن به پایان رسید، روی بررسی موارد یافت شده کلیک کنید تا ببینید Disk Drill چه چیزهایی را کشف کرده است.
۵. فایل‌هایی را که می‌خواهید بازیابی کنید علامت بزنید. به ستون شانس‌های بازیابی برای هر فایل توجه کنید، زیرا به تعیین میزان احتمال بازیابی یک فایل کمک می‌کند. پس از آماده شدن، روی Recover کلیک کنید.
۶. جایی که می‌خواهید فایل‌ها ذخیره شوند را انتخاب کنید. بازیابی داده‌ها در یک پارتیشن فیزیکی جداگانه تمرین خوبی است. وقتی آماده شد، روی OK کلیک کنید.
گزینه‌ی دوم: Recuva
یکی دیگر از ابزارهای بازیابی عالی که در دسترس کاربران ویندوز است Recuva است. ما آن را به دلیل اطمینان از رابط کاربری و دقت در بازیابی توصیه می‌کنیم. اگرچه برای کاربران مک در دسترس نیست اما کاربران ویندوز می‌توانند از توانایی آن برای بازیابی طیف گسترده‌ای از انواع فایل‌ها به راحتی استفاده کنند.
برای بازیابی فایل‌های خود از هارد دیسک پاک شده در رایانه ویندوز، این مراحل را دنبال کنید:
۱. Recuva را دانلود و نصب کنید.
۲. دو راه برای استفاده از Recuva وجود دارد. اگر از اعلان‌های روی صفحه استفاده کنید، بر اساس آنچه نیاز دارید، شما را از طریق بازیابی مناسب راهنمایی می‌کند. یا، می توانید لغو را فشار دهید و خودتون مسیر را پیش برید.
۳. از منوی کشویی، درایوی مورد نظر برای اسکن را انتخاب کنید. Recuva شروع به اسکن درایو انتخاب شده برای محتویات قابل بازیابی می‌کند.
۴. وقتی اسکن کامل شد، فایل‌هایی را که می‌خواهید بازیابی کنید، با علامت زدن چک باکس آنها انتخاب کنید.
۵. روی Recover کلیک کنید.
۶. مکانی را برای بازیابی فایل‌ها انتخاب کنید، سپس روی OK کلیک کنید.
۷. هنگامی که بازیابی به پایان رسید، با یک صفحه نمای کلی از اقدامات انجام شده روبرو خواهید شد.
بازیابی فایل‌ها از هارد دیسک پاک شده با استفاده از Disk Drill برای مک:
بازیابی اطلاعات بر روی سیستم عامل مک آسان‌تر از ویندوز نیست مخصوصا وقتی با دیسک دریل همراه باشیم!
Disk Drill یک راه حل بازیابی با رتبه بالا برای Mac است که در بازیابی اطلاعات از دست رفته یا حذف شده متخصص است. ما همچنان Disk Drill را به دلیل طراحی بصری، سهولت استفاده و طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها توصیه می‌کنیم. مراحل زیر را برای بازیابی اطلاعات از هارد دیسک پاک شده در مک دنبال کنید:
۱. Disk Drill را دانلود و نصب کنید.
۲. روی درایوی که پاک شده است، کلیک کنید.
۳. در منوی کشویی در سمت راست پنجره، مطمئن شوید که همه روش‌های بازیابی انتخاب شده است. روی جستجوی داده‌های از دست رفته کلیک کنید. در این زمان مشخص Disk Drill شروع به اسکن درایو شما برای اطلاعات قابل بازیابی می‌کند.
۴. هنگامی که اسکن به پایان رسید، بر روی بررسی موارد یافت شده کلیک کنید.
۵. برای یافتن مواردی که می‌خواهید بازیابی کنید، منوهای کشویی را پیمایش کنید. به ترتیب با علامت زدن کادر کنار هر فایل، آنها را برای بازیابی انتخاب کنید.
۶. پس از آماده شدن، روی دکمه Recover کلیک کنید.
۷. در نهایت، مکانی را انتخاب کنید که می‌خواهید اطلاعات را در آن بازیابی کنید.
⚠️ بهترین کار این است که اطلاعات را در مکانی بازیابی کنید که در همان هاردی نباشد که اطلاعات از آنجا پاک شده است.
بازیابی فایل‌ها از هارد دیسک پاک شده در لینوکس با استفاده از PhotoRec
PhotoRec یک ابزار بازیابی منبع باز قدرتمند (و بهتر از آن رایگان) است که در لینوکس موجود است. در حالی که ممکن است رابط جذابی مانند سایر راهحلهای بازیابی نداشته باشد، رابط خط فرمان آن برای بازیابی فایل‌های شما کافی است، اگر در ترمینال پیمایش کنید.
۱. ترمینال را باز کنید. TestDisk را با استفاده از دستور sudo apt-get install testdisk نصب کنید.
۲. PhotoRec را با دستور sudo photorec اجرا کنید.
۳. هارد دیسکی که پاک شده را انتخاب کنید، سپس Enter را فشار دهید تا ادامه دهید.
۴. نوع پارتیشن خود را انتخاب کنید. [File Opt] را انتخاب کنید، سپس Enter را بزنید.
۵. انواع فایل‌هایی را که می‌خواهید بازیابی کنید انتخاب کنید. پس از اتمام، Enter را فشار دهید تا به عقب برگردید.
۶. پارتیشنی را انتخاب کنید که محتویات آن پاک شده است، سپس [Search] را انتخاب کرده و Enter را فشار دهید.
۷. نوع فایل سیستم خود را انتخاب کنید. پارتیشن های لینوکس ext2/ext3 و بقیه مانند FAT یا Other خواهند بود. Enter را بزنید.
۸. برای اسکن کل پارتیشن، Whole را انتخاب کرده و Enter را فشار دهید.
۹. دایرکتوری را برای فایل‌های بازیابی شده برای ارسال انتخاب کنید.
چگونه از اطلاعات هارد دیسک خود محافظت کنیم
اگر برای شرایطی که داده‌هایتان ناپدید می‌شوند آماده نیستید، بازیابی می‌تواند یک فرآیند استرس‌زا باشد، به خصوص اگر اولین‌بارتان هم باشد که این کار را انجام می‌دهید. برای جلوگیری از استرس بازیابی اطلاعات خود در آینده، برخی اقدامات پیشگیرانه را در نظر بگیرید که داده‌های شما را ایمن نگه می‌دارد.
?️ به طور منظم نسخه پشتیبان تهیه کنید
پشتیبان‌گیری یک راه بسیار آسان برای اطمینان از ایمن بودن داده‌های شما، حتی در صورت از دست دادن فاجعه‌بار است. اگر تعداد انگشت شماری فایل مهم دارید، آنها را در گوگل درایو یا دراپ باکس آپلود کنید تا نه تنها از داشتن یک نسخه پشتیبان خارج از سایت خیالتان راحت باشد، بلکه بتوانید از هر جایی با اتصال به اینترنت به آن دسترسی داشته باشید.
⏏️ درایوها را با خیال راحت خارج کنید
قبل از حذف هر گونه رسانه ذخیره‌سازی از رایانه خود، مطمئن شوید که آن را به طور ایمن جدا می‌کنید. اگر درایو در حین عملیات حذف شود، نه تنها باعث خراب شدن فایل می‌شود، بلکه کل پارتیشن را نیز خراب می‌کند. بنابراین، چند ثانیه اضافی مورد نیاز را صرف کنید تا هر درایو به طور ایمن قبل از حذف خارج شود.
? درایوها را رمزگذاری کنید
اطلاعات هارد دیسک خود را رمزگذاری کنید تا از دسترسی غیرمجاز محافظت کنید. گزینه‌های نرم افزار رمزگذاری مختلفی مانند VeraCrypt، BitLocker و FileVault وجود دارد.
? از فایروال و نرم افزار آنتی ویروس استفاده کنید
از فایروال و ابزارهای نرم افزاری ضد ویروس برای محافظت از رایانه و هارد دیسک خود در برابر از بین رفتن اطلاعات ناشی از بدافزارها و ویروس‌ها استفاده کنید.
? خود را با ابزارهای مانیتورینگ HDD مسلح کنید
برای بررسی منظم سلامت درایو و رفع خطاهای هارد دیسک از ابزارهای بررسی و تعمیر دیسک استفاده کنید. از خود در برابر از دست دادن داده های ناشی از بخش های معیوب یا بد محافظت کنید.
⏱️ وقت بگذارید
گاهی اوقات، حتی می توان با مراقبت بیشتر هنگام ایجاد تغییرات مهم در درایو، از بحرانی‌ترین خطاها جلوگیری کرد. به عنوان مثال، قبل از فرمت کردن درایو، دوبار بررسی کنید که از اطلاعات لازم از درایو نسخه پشتیبان تهیه کرده باشید و درایو صحیح برای فرمت انتخاب شده باشد.
سخن پایانی:
همه درایوها از طرق مختلف در معرض از دست دادن اطلاعات هستند. اگر درایو شما پاک شده است، ابتدا باید به اتفاقی که افتاده درس عبرت بگیرید و سعی کنید در آینده روش‌تان را اصلاح کنید. بهبودی همیشه به موقعیت بستگی دارد. با این حال راه‌های زیادی برای بازیابی داده‌ها وجود دارد، میزان موفقیت به میزان موثر پاک شدن داده‌ها بستگی دارد.
در حالی که برخی موارد وجود دارد که بازیابی اطلاعات غیرممکن است، اغلب اوقات می‌توان اطلاعات را تا حدی بازیابی کرد. در هر صورت اگر توانایی یا تخصص کافی برای بازیابی اطلاعات درست را ندارید کافیه با ما تماس بگیرید.
ایران هارد، مرکز تخصصی بازیابی اطلاعات
سوالات متداول:
آیا ممکن است اطلاعات هارد اکسترنال به خودی خود حذف شوند؟
بله، در حالی که غیر معمول است، اگر چیزی به هارد دیسک آسیب رسانده باشد یا اگر هارد دیسک به ٰآرامی شروع به خرابی کند، ممکن است خود به خود پاک شود.
آیا هارد دیسک پاک شده قابل بازیابی است؟
بله، با استفاده از ابزارهای بازیابی اطلاعات، اطلاعات موجود در هارد دیسک شما قابل بازیابی است. با این حال، بازیابی اطلاعات همیشه امکان پذیر نیست، بنابراین به میزان موثر پاک شدن داده ها و وضعیت فیزیکی خود درایو بستگی دارد.
وقتی هارد دیسک پاک می‌شود، آیا واقعا محتویات آن از بین رفته است؟
بستگی دارد. در بیشتر موارد، بازیابی اطلاعات در صورتی امکان‌پذیر است که داده‌ها همچنان به صورت فیزیکی روی دیسک باشند. یعنی اگر مکان فیزیکی روی درایو که داده ها در آن ذخیره می شوند با داده های جدید رونویسی نشده باشد. اگر اطلاعات از یک SSD با فعال کردن TRIM پاک شده باشد، درایو به جای فرمت سریع به طور کامل فرمت شده باشد، یا درایو آسیب فیزیکی زیادی دیده باشد، بازیابی اطلاعات غیرممکن می شود.
آیا می توان هارد دیسک پاک شده را به صورت رایگان بازیابی کرد؟
بله، راهحلهای مختلفی برای بازیابی اطلاعات از هارد دیسک پاک شده وجود دارد. در بیشتر موارد، ساده‌ترین و سریع‌ترین راه برای بازیابی اطلاعات از یک هارد دیسک پاک شده، از طریق نرم‌افزار بازیابی است، زیرا بیشتر کار را برای شما انجام می‌دهد.
آیا Disk Utility می تواند به بازیابی هارد دیسکی که به طور تصادفی پاک شده است کمک کند؟
Disk Utility ابزار بسیار قدرتمندی است که در مک موجود است و می توان از آن برای تعمیر هارد دیسک خراب استفاده کرد.
- ابزار Disk Utility را باز کنید.
- دیسکی که از کار افتاده را انتخاب کنید، سپس بر روی First Aid کلیک کنید.
- روی Run در صفحه تایید کلیک کنید.
- Disk Utility حجم شما را برای خطاها اسکن می کند و در صورت یافتن آنها را تعمیر می کند. به خاطر داشته باشید که این برای تعمیر درایو است.
(برای بازیابی اطلاعات، باید به راه حل های بازیابی برای مک در متن مقاله نگاه کنید.)