با از دست رفتن اطلاعات بعد از حذف شدن یا پارتیشن‌بندی اولین راه حلی که ممکن است به ذهن هر کسی برسد، استفاده از نرم‌افزار ریکاوری اطلاعات است. کسی شما را برای ریکاوری اطلاعات از دست رفته سرزنش نمی‌کند، اما در اکثر مواقع استفاده از این برنامه‌ها نه تنها کمکی به ریکاوری و بازیابی اطلاعات نمی‌کند بلکه اوضاع را وخیم‌تر می‌کند. شاید شما با واقعیت نرمافزارهای دانلودی ریکاوری اطلاعات آشنایی نداشته باشید، به همین خاطر در این مقاله ما هشت خطر استفاده از نرمافزارهای دانلودی ریکاوری اطلاعات را که باید از آن‌ها آگاهی داشته باشید را عنوان خواهیم کرد، چون می‌دانیم با همه این تفاسیر باز هم از نرمافزارهای بازیابی اطلاعات استفاده خواهید کرد اما بخاطر داشته باشید در این حالت شما مانند کسی هستید که در تاریکی عکس می‌گیرد و امیدوار است که عکس با کیفیتی داشته باشد.
در صورتی که اطلاعات ارزشمندی روی هارد شما وجود دارد بهتر است با مرکز ریکاوری اطلاعات حرفه‌ای و مطمئنی تماس بگیرید چون که نصب برنامه‌های دانلودی ریکاوری در این حالت مانند خودکشی است. اما در صورتی که اطلاعات آنچنان مهمی روی هاردتان وجود ندارد می‌توانید شانس خود را با این برنامه‌های ریکاوری امتحان کنید.
۱- این نرمافزارها به صورت معمول مجانی یا خیلی ارزان قیمت هستند.
طبیعتا هر چقدر پول بدهید همان قدر آش می‌خورید! بازیابی اطلاعات با نرمافزارهای دانلودی ریکاوری اطلاعات شروع خوبی نیست، به خصوص اگر مجانی و ارزان باشد. نرمافزارهای بازیابی اطلاعات ارزان قیمت، هیچ تضمینی برای حفاظت اطلاعات و عدم تخریب و یا عدم رونویسی اطلاعات را ارائه نمی دهند.
۲- نصب نرم‌افزار ریکاوری اطلاعات بر روی درایو کامپیوتر شخصی، باعث رونویسی اطلاعات می‌شود.
بعد از این که شما دادههای خود را حذف کردید و سطل زباله را هم خالی کردید و یا حتی درایو خود را فرمت کردید، تمام اطلاعاتی که قبلا وجود داشته هنوز هم سر جای خود وجود دارند و تنها ایندیکیتور (اشاره‌گر) که به این اطلاعات اشاره کرده‌اند پاک شده‌اند.
سه نکته که در مورد پاک کردن اطلاعات خود باید به خاطر داشته باشید.
- اطلاعات صرفا فقط از جدول محتویات درایو (MFT) شما پاک می‌شوند.
- داده‌ها هنوز همان جایی که شما آن‌ها را پاک کردید وجود دارند.
- و هنوز با دادههای دیگری جایگزین نشده اند.
هنگامی که شما برنامه‌ای را نصب می‌کنید، فایلی را کپی می‌کنید و اطلاعاتی را به سیستم خود اضافه می‌کنید، سیستم عامل آن‌ها را روی پلاترهای هارد می‌نویسد و به همان مقداری که اطلاعات جدید اضافه می‌کنید اطلاعاتی که قبلا پاک کرده‌اید به حالت اوررایت(رونویسی شده) قرار می‌گیرند و دیگر به هیچ وجه قابل ریکاوری نیستند.
چگونه از رونویسی اطلاعات روی دادههای کنونی خود جلوگیری کنیم؟
- سعی کنید اطلاعات را روی همان کامپیوتری که اطلاعات آن را از دست داده‌اید ریکاوری نکنید.
- از همان کامپیوتر برای جستجو و یافتن راه حلی برای بازیابی اطلاعات از دست رفته خود استفاده نکنید.
- هارد در حال اجرا یا متصل شده را به طور ناگهانی جدا نکنید.
۳- اجرای نرمافزارهای مجانی روی درایوهای خراب باعث تخریب کامل آن می‌شود.
- وقتی که نرم افزارهای دانلودی ریکاوری اطلاعات بدسکتورها را پیدا می‌کنند سعی می‌کنند از بلوک‌هایی که حاوی بد سکتور هستند صرف نظر کنند و یا وقتی سعی می‌کنند اطلاعات آن را بخوانند هنگ می‌کنند.
- شرایط سکتورهایی که دچار مشکل هستند با این کار بدتر می‌شود و در نهایت تخریب غیر‌قابل جبرانی را به وجود می‌آورد.
- نرمافزارهای دانلودی ریکاوری اطلاعات هرگز نمی‌توانند داده‌ها را از روی هاردی که دچار مشکل فیزیکی است ریکاوری کنند.
هاردی که دارای مشکلات فیزیکی و مکانیکی است اول باید باز و تعمیر شود و بعد نصب و بکار گرفته شود.
قبل از هرگونه اقدام برای ریکاوری اطلاعات باید از هارد ایمیج بگیرید و این موضوع به خصوص در مورد بازیابی اطلاعات RAID حتما باید رعایت شود.
۴- نرمافزارهای بازیابی مجانی به شما اسکن‌هایی با نتایج نامعتبر می‌دهد.
هنگامی که یک ابزار نرم‌افزاری درایو شما را اسکن می‌کند تا داده‌ها قابل بازیابی را پیدا کند و درست زمانی که به بدسکتورها برخورد می‌کند، از بلاک‌های حاوی بدسکتور عبور می‌کند و یا هنگامی که به اولین نشانه بر‌می‌خورد هنگ می‌کند.
نرمافزارهای مجانی…
- از اطلاعات مهمی که در سکتورهای بد ذخیره شده‌اند عبور می‌کنند و آن‌ها را بازیابی نمی‌کنند.
- از ادامه بازیابی دقیق هنگام یافتن بد سکتور خودداری می‌کنند.
- برای حصول اطمینان و دقت بالاتر از یک بد سکتور چندین بار عبور نمی‌کنند.
- توانایی کامپایل کردن اطلاعات در بدسکتورها را ندارند.
- در نهایت ممکن است دادههای شما را تخریب کنند.
ممکن است این نرمافزارهای پیش از عبور از بخش‌های مشکل‌دار ۱۰، ۲۰ یا ۳۰ بار تلاش کنند تا بد سکتورها را بخوانند و آن‌ها را اسکن کنند. هنگامی که این مسئله رخ می‌دهد، نرمافزارها در نهایت از این سکتورها عبور کرده و تخریب روی درایو صورت می‌گیرد و دیگر نمی‌توانید درایو خود را ریکاوری کنید.
۵- این برنامه‌ها توانایی تشخیص مشکلات اساسی را در سیستم شما ندارند.
این برنامه‌ها قادر به تشخیص موارد زیر نیستند:
- آیا خرابی هد وجود دارد یا نه
- آیا مشکلاتی در ناحیه سرویس وجود دارد یا نه
- ماژول‌ها خراب هستند یا نه
- فریم‌ویر خراب شده است یا نه
- پلاترها خش خورده‌اند یا نه
- هدها کرش شده‌اند یا نه
- یا نهایتا در مورد هر مشکل فیزیکی دیگری که به هارد معمولی (HDD یا SSD مرتبط است، اطلاعاتی را نشان دهند.
نرم‌افزار ریکاوری اطلاعات به تنهایی قادر نیست که بگوید داخل هارد شما چه مشکلی وجود دارد. به خصوص نرمافزارهای ارزان نمی‌توانند دادههای SMART را بخوانند. SMART داده‌هایی هستند که دلیل قفل شدن اطلاعات شما را درست مثل جعبه سیاه هواپیما، در خود ذخیره کرده‌اند.
۶- تنها راه بازیابی کامل داده این است که یک کلون کامل بسازید.
کلون در حقیقت یک ایمیج کامل از هارد آسیب دیده است. این کلون را تنها می‌توان با ابزارهای خاصی که برای این هدف تولید شده‌اند ایجاد نمود. اگر شما نمی‌توانید با موفقیت از هارد خود کپی تهیه کنید، یک نرم‌افزار ارزان قیمت هم نمیتواند آن را به راحتی اسکن و کپی و در نهایت ریکاوری کند. حتما دلیلی وجود دارد که افراد حرفه‌ای یا شرکت‌های بازیابی اطلاعات اول از همه از هارد کلون تهیه می کنند.
- نرمافزارهای بازیابی ابتدا درایو شما را اسکن می‌کنند تا دادههای از دست رفته را پیدا کنند.
- بعد که داده‌ها را پیدا کردند تصمیم با شما است که چه اطلاعاتی را نگه دارید و شروع به ذخیره کردن آن‌ها در فایل مقصد ریکاوری می‌کنند.
در حقیقت با اسکن کردن شما دارید عمر درایو را هدر می‌دهید! و شما باید به جای آن، وقت خود را روی کپی کردن اطلاعات و یا تهیه ایمیج صرف کنید.
- توجه داشته باشید که این اسکن‌ها در عمل باعث تخریب هارد شما می‌شود و هر شانس دیگری را برای بازیابی اطلاعات از بین می‌برد.
۷- در این نرمافزارها هیچ تنظیماتی برای حفاظت و نحوه رونویسی اطلاعات وجود ندارد.
سیستم عامل ویندوز برای تغییر چیزهایی مثل MBRs، ثبت امضاهایی بر روی دیسک‌ها که قبلا در ویندوز استفاده نشده بود مشهور شد.
- برنامه‌های بازیابی از بازنویسی داده‌ها بر روی منابع جلوگیری نمی‌کنند.
- برنامه‌های بازیابی خود را فقط محصور به خواندن اطلاعات نمی‌کنند.
- پس حتما دلیلی وجود دارد که شرکت‌های بازیابی اطلاعات شما را از استفاده از برنامه‌های دانلودی ریکاوری اطلاعات منع می‌کنند. باید توجه داشته باشید که وقتی که داده‌ها بر روی اطلاعات پیشین نوشته می‌شوند دیگر هیچ راهی برای بازیابی آن‌ها وجو ندارد.
۸- هرگز نباید نرم‌افزار ریکاوری اطلاعات را روی دادههای اصلی اجرا کنید.
- همیشه به دنبال کپی سخت افزاری و یا ابری، اطلاعات خود باشید. کپی اطلاعات از درایوی به درایو دیگر و یا از یک فضا به یک درایو مجازی می‌تواند قدمی مطمئن برای بازیابی اطلاعات شما باشد.
- شرکت‌های تولید کننده نرمافزارهای بازیابی اطلاعات مطمئن هرگز اطلاعات اولیه و اصلی شما را از بین نمی‌برند.
- توجه داشته باشید که اجرا نرمافزارهای بازیابی و متعاقبا اسکن درایو توسط آن‌ها، کیفیت درایو را پایین می‌آورد و باعث تخریب آن می‌شود.
- مهم‌تر از همه این است که بازیابی واقعی داده‌ها در درجه اول مربوط به حفظ اولیه آن است.