زمانی که هاردی را به کامپیوتر معرفی می‌کنید، سیستم عامل از شما سوال میکند که تمایل دارید از چه نوع ساختاری در پارتیشنبندی هاردتان استفاده کنید. Master Boot Record ) MBR) یا GPT GUID Partition Table)؟. اگر تابحال هاردی را پارتیشنبندی کرده بایشد حتما با این دو ساختار مواجه شدید. در این مقاله باهم تفاوت میان ساختار MBR و GPT را بررسی می‌کنیم، تا بتوانید گزینه درست را با توجه به نیازتان انتخاب کنید.
ساختار GPT مزایای زیادی را با خود به ارمغان می آورد، اما با این وجود، درحال حاضر MBR سازگارترین است و در برخی موارد لازمِ از آن استفاده کنیم. در نظر داشته باشید این تنها یک استاندارد ویندوز نیست، به این ترتیب Mac OS ، لینوکس و دیگر سیستم عامل ها نیز می توانند از GPT استفاده کنند.
GPT یا GUID Partition Table استاندارد جدیدتری است و مزایای بسیاری دارد از جمله پشتیبانی از هارد های بزرگ و برای جدیدترین رایانه ها لازم است. تنها در صورتی که به سازگاری نیاز دارید از MBR استفاده کنید.
ساختار های پارتیشن GPT و MBR چه کاری می‌کنند؟
اجازه دهید قبل از هر چیزی برایتان توضیح دهم که اصلا کار ساختار پارتیشن چیست؟ ساختار پارتیشن، چگونگیِ ساختار‌بندی شدن اطلاعات در پارتیشن را مشخص میکند، کجا پارتیشن ها شروع و کجا تمام می‌شوند همچنین کد های راه‌انداز اصلی هنگام بوت شدن یک پارتیشن در آن تعریف می‌شود.
برای اینکه بتوانید از هارددیسکی استفاده کنید، باید هارد را پارتیشنبندی کنید. MBR و GPT دو روش مختلف برای ساختار‌بندی و ذخیره اطلاعات پارتیشنبندی هارد هستند. این اطلاعات شامل جایی است که پارتیشن ها شروع و تمام می‌شوند، بنابراین سیستم عامل می‌فهمد کدام سکتور متعلق به کدام پارتیشن است و کدام پارتیشن قابل بوت شدن است. به همین دلیل است که باید MBR یا GPT را قبل از ایجاد پارتیشن بر روی هارد تعیین کنید.
ساختار پارتیشن MBR یا سیستم راه‌انداز اصلی هارد چیست؟ و چه محدودیت‌هایی دارد.
MBR برای اولین بار در سال ۱۹۸۳ توسط IBM PC DOS 2.0 معرفی شد. MBR مخفف Master Boot Record است زیرا MBR یک بوت سکتور(Boot Sector) مخصوص است که در ابتدای یک هارد قرار دارد. این سکتور حاوی یک بوت لودر (Boot loader) برای سیستم عامل نصب شده و اطلاعات مربوط به پارتیشنهای منطقی هارد است. بوت لودر یک بیت کوچک از کد است که عموما بوت لودر بزرگتر را از یک پارتیشن دیگر هارد بارگیری میکند. اگر ویندوز نصب داشته باشید، بیت اولیه بوت لودر ویندوز اینجا قرار دارد؛ به همین دلیل اگر MBR بازنویسی (اووررایت) شده باشد، ویندوز بالا نخواهد آمد و ممکن است مجبور شوید MBR را تعمیر کنید. اگر لینوکس دارید، بوت لودر GRUB به طور معمول در MBR قرار دارد.
MBR محدودیت‌های خودش را دارد. برای مبتدیان، MBR تنها در دیسک‌های ۲ ترابایتی کار میکند. MBR همچنین تنها تا چهار پارتیشن اصلی را پشتیبانی میکند؛ اگر بیشتر بخواهید، باید یکی از پارتیشنهای اصلی خود را به عنوان “پارتیشن گسترده” تعریف کنید و پارتیشنهای منطقی را داخل آن ایجاد کنید. این ترفند غیر اصولی بوده و پیشنهادش نمی‌کنیم.
ساختار پارتیشن GPT چیست؟ و چه مزایایی نسبت به MBR دارد.
GPT مخفف GUID Partition Table است. همانطور که بالاتر اشاره کردیم یک استاندارد جدید است پ به تدریج به عنوان جایگزینی برای MBR است. GPT با UEFI رابطه‌ی مستقیم دارد، که BIOS قدیمی و زشت را با چیزی مدرن تر جایگزین کرده است. بطور خلاصه GPT، سیستم پارتیشن بندی قدیمی MBR را با چیزی مدرن تر جایگزین کرده است. و به این دلیل جدول پارتیشن GUID نامیده می شود زیرا هر پارتیشن بر روی درایو شما یک شناسه‌ی سراسریِ منحصر به فرد یا globally unique identifier) GUID) دارد؛ یک رشته تصادفی بسیار طولانی از شاسه به طوری که هر پارتیشن GPT روی زمین احتمالا شناسه منحصر به فرد خود را دارد.
GPT محدودیت های MBR را ندارد. هارد هایی مبتنی بر GPT میتوانند بسیار بزرگتر باشند و محدودیت اندازه آن به سیستم عامل و سیستم های پرونده آن بستگی دارد. GPT همچنین اجازه می دهد تا تعداد تقریبا نامحدودی پارتیشن داشته باشید. باز هم محدودیت در اینجا مربوط سیستم عامل شما است؛ ویندوز اجازه می دهد تا ۱۲۸ پارتیشن در درایو GPT داشته باشید و مجبور به ایجاد یک پارتیشن گسترده برای آن نیستید.
در یک دیسک MBR، اطلاعات پارتیشنبندی و بوت در یک مکان ذخیره می‌شود. اگر این داده‌ها به اشتباه اووررایت یا خراب شوند، با مشکل مواجه خواهید شد. اما در مقابل، GPT چندین نسخه از این داده‌ها را در دیسک ذخیره میکند، بنابراین بسیار قوی‌تر است و در صورت خرابی می‌تواند داده‌ها را بازیابی کند.
GPT همچنین مقادیر cyclic redundancy check) CRC) را ذخیره میکند تا اطمینان حاصل شود که اطلاعات آن دست نخورده است. اگر قسمتی از داده خراب شده باشد، GPT می تواند متوجه مشکل شود و تلاش کند اطلاعات آسیب دیده را از محل دیگری در دیسک بازیابی کند. MBR به هیچ وجه نمی‌توانست متوجه دیتای خراب شود؛ شما تنها وقتی متوجه مشکل می‌شدید که فرایند بوت اجرا نشود یا پارتیشن‌هایتان ناپدید شوند.
بالاخره از کدام استفاده کنیم (سازگاری)
هارد هایی که از GPT استفاده می‌کنند، معمولا شامل “MBR محافظ” هستند. این نوع از MBR حکم میکند هارد های GPT، دارای یک پارتیشن مجزایی است که در سراسر درایو گسترش می یابد. اگر قصد دارید یک هارد‌دیسک GPT را با دستگاهی قدیمی که فقط MBR را می‌شناسند استفاده کنید، پارتیشنی مجزا که سراسر هارد را دربر می‌‌گیرد مشاهده خواهید کرد. MBR محافظ از رونویسی داده های GPT محافظت می کند.
ویندوز فقط می تواند از GPT بر روی کامپیوترهای مبتنی بر UEFI که نسخه های ۶۴ بیتی ویندوز ۱۰، ۸، ۷، ویستا و نسخه های سروری مربوطه را اجرا و بوت شود. تمام نسخه های ویندوز ۱۰، ۸، ۷ و ویستا می‌توانندهارد هایGPT را بخوانند و از آنها برای داده استفاده کنند؛ آنها فقط نمی‌توانند بدون UEFI بوت شوند.
سایر سیستم عامل‌های مدرن نیز میتوانند از GPT استفاده کنند. لینوکس خودش از GPT پشتیبانی میکند. مک‌های اپل دیگر از طرح (Apple Partition Table) APT اپل استفاده نمی‌کنند و به جای آن از GPT استفاده می‌کنند.
احتمالا با توجه به تمام این نکاتی که توصیح دادم، ترجیح دهید از ساختار GTP استفاده نمایید. بالاخره استاندرد جدیدتری است و اکثر سیستم ها الان به سمت آن دارند حرکت می‌کنند. اما اگر نیاز به سازگاری با سیستم های قدیمیتری را نیاز دارید باید با MBR ادامه دهید.